Historia matematyki jest jedną z najpiękniejszych i najciekawszych dziedzin historii. Spotykamy różne zadania historyczne – i takie, którymi zajmowano się przez wieki całe, i takie, które bez wzbudzania rozgłosu przetrwały jednak przez stulecia. Historia liczby której poświęcone są warsztaty, sięga czasów biblijnych. W jednym ze swoich przybliżeń (jako stosunek 3:1), jest wspomniana w Biblii:

Następnie sporządził odlew “morza” o średnicy dziesięciu łokci, okrągłego, o wysokości pięciu łokci i o obwodzie trzydziestu łokci. (II Księga Królewska, Rozdział 7, Werset 23)

Nierozerwalnie związana jest z jednym z klasycznych zadań starożytności, wśród których trzy wzbudzały szczególne zainteresowanie pierwszych matematyków greckich. Oto one:

  • Podwojenie sześcianu, czyli konstrukcja krawędzi sześcianu, którego objętość byłaby dwukrotnie większa od objętości sześcianu danego.
  • Trysekcja kąta, czyli podzielenie kąta płaskiego na trzy równe części.
  • Kwadratura koła, czyli konstrukcja kwadratu, którego powierzchnia równałaby się powierzchni danego koła.

Wszystkie te trzy problemy miały być rozstrzygnięte wyłącznie sposobem geometrycznym i tylko przy użyciu cyrkla i linijki, na której nie ma żadnej podziałki. Długie stulecia, dziesiątki stuleci zajmowano się tymi zagadnieniami, ani nie mogąc podać prawidłowego ich rozwiązania, ani też nie mogąc dowieść, że są one nierozwiązalne. Dopiero matematycy wieku XIX, zaopatrzeni w nowe, znakomite metody matematyczne, zdołali wykazać, że wszystkie te zadania przy podanych warunkach są niemożliwe do wykonania. W XVI wieku tajemnicza liczba nazwana została ludolfiną a dopiero w XIX wieku odkryto, że jest niewymierna a do tego przestępna, dowodząc jednocześnie niemożliwości wykonania konstrukcji, o którym mowa wyżej.

Czyżby więc tysiączne wysiłki genialnych nieraz umysłów pracujących przez całe stulecia nad tymi zagadnieniami poszły na marne? Nie, gdyż w trakcie tych bezpłodnych pozornie usiłowań zdobyto ogromną ilość ważnych wyników, dokonano odkryć, które miały i mają znaczenie pierwszorzędne.

Swe światowe święto obchodzi 14 marca. O jak liczbę chodzi?

Źródło: licencja CC0